Pola milenijuma od smrti univerzalog genija koji je izmijenio svijet
Banjaluka - Rijetko je koji stari majstor poštovaniji i prepoznatljiviji od Leonarda da Vinčija, od čije se smrti 2. maja ove godine navršava 500 godina.
Međutim, razmišljati o Leonardu kao o starom majstoru - što podrazumijeva uobičajenost, tradicionalizam, staromodnost i dosadu, čini ozbiljnu nepravdu prema ovom izuzetnom umjetniku. Nema baš ničeg ustajalog ili predvidivog kod ovog blistavog uma.
Po sveobuhvatnosti svoje stvaralačke i istraživačke djelatnosti Leonardo je jedinstvena pojava univerzalnog genija, koji je snagom uma i dubinom intuicije rasvijetlio veliki kompleks problema i vizionarski uputio na njihova rješenja. Leonardova reputacija jednog od najvećih umjetnika počiva na njegovom slikarstvu, koje je ostalo nenadmašeno. Međutim, vrlo malo toga je sačuvano.
Leonardovi počeci kao umjetnika slijedili su tradicionalni put šegrta u radionici renomiranog majstora, u ovom slučaju u studiju Andrea del Veročia, vrlo uspješnog umjetnika koji se kretao u krugu porodice Mediči i koji je bio isto uspješan poslovni čovjek kao što je bio umjetnik.
Leonardo je naslikao dvije najslavnije slike u istoriji, “Tajnu večeru” i “Mona Lizu”. Sebe je podjednako smatrao naučnikom, umjetnikom i tehnologom. Sve je radio sa strašću koja je povremeno prelazila u opsesiju. Naučna istraživanja kojima se bavio uticala su na njegovu umjetnost. Proučavao je matematiku optike, pokazao kako svjetlosni zraci padaju na rožnjaču i u “Tajnoj večeri” izveo iluzije izmijenjene perspektive. Gulio je meso sa lica leševa, crtao mišiće koji pomjeraju usne, a onda naslikao najpoznatiji osmijeh u istoriji. Da Vinčijevo oduševljenje pozorištem uticalo je na njegove slike i izume. Čak i kada se bavio razmišljanjem o nebeskom plavetnilu nauka nije bila poduhvat odvojen od njegove umjetnosti. One su zajedno služile strasti koja ga je pokretala, a ta strast se odnosila ni manje ni više nego na saznanje o svemu što se moglo saznati o svijetu, uključujući i naše mjesto u njemu. On je duboko poštovao sveukupnost prirode i osjećao sklad njenih obrazaca, koje je viđao ponavljane i na mikro i na makro nivou.
Preobilje ideja i nikad nezadovoljene težnje za spoznajom sprečavale su ga da uočene pojave definiše u konačnim formulacijama i da svoje zamisli izvede do kraja i u cijelosti. Tako je i njegovo djelo ostalo uglavnom fragmentarno, završeno samo u malom broju konačnih ostvarenja, koja i sam nije nikada smatrao potpuno završenim.
Leonardovo uživanje u kombinovanju raznih interesovanja ostaje najbolji recept za kreativnost. Nije mu smetalo ni to što je bio neprilagođen, nezakoniti sin, vegetarijanac, ljevoruk, rasijan i ponekad jeretičan. Njegov život podsjeća na to koliko je važno da usvojeno znanje dovodimo u pitanje - da budemo maštoviti, strastveno radoznali, da razmišljamo drugačije i brižljivo posmatramo svijet.
Izložbe
Brojni muzeji i biblioteke obilježavaju ovu godišnjicu, ali jedna se ipak izdvaja. Biblioteka Ambrosian u Milanu je ove godine postavila nekoliko izložbi u znak obilježavanja 500. godišnjice od smrti Leonarda da Vinčija, a na jednoj od njih prikazane su najvažnije stranice “Atlantskog kodeksa”. Biblioteka, koja čuva “Atlantski kodeks” od 1673. godine, izložila je 46 najpoznatijih crteža, koji obuhvataju Da Vinčijev život od mladih dana u Firenci do kasnih godina u Francuskoj. “Atlantski kodeks” na 1.119 stranica je enciklopedija tehničkih znanja iz doba renesanse i predstavlja lične Da Vinčijeve izume.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
