Objavljena nova knjiga Anđelka Anušića “Kolona”: Gorki iskaz jednog vremena

U pitanju je knjiga jedinstvenog žanra u srpskoj dramskoj književnosti i prva ovakve vrste koju je Anušić napisao. O svojoj novoj knjizi autor Anđelko Anušić je rekao da je kolona koju pominje ista ona kolona koja se povorčila čitavog dvadesetog vijeka, kroz njega samog i kroz druge.

 - Moja junakinja Milica, posljednja srpska heroina, govori u ime desetina i stotina hiljada znanih i neznanih, preživjelih i utihnulih, zaboravljenih i razbaštinjenih, ucviljenih  i poniženih iz svoga krajiškog koljena. Gorak je i pregorak njen stousti jezik, kojim progovara kroz sva tri glagolska vremena, jedljiv i samoironičan, uzlovit i  asocijativan, ali i humoran i prpošan, vedar i ljekovit jer je on pelcer neuništive krajiške loze - rekao je Anušić.

U recenziji knjige Slobodan Jović je pisao o samom djelu, motivima i značaju žanrovskog i stilskog određenja “Kolone”.

- Ispričano je sve, od geneze stradanja, do konačnog  razrješenja i primirenja koje glavna junakinja nalazi  u novoj sredini, u Vojvodini. Anušićeva pjesnička vokacija dolazi do izražaja pri građenju čitavog skupa riječi vezanih za kolonu: kolonaš,  kolonašica i kolonašimo. Jeste. Gmižemo, gmilimo, puzimo, migoljamo, stonožimo - napisao je Jović.

O monodrami “Kolona” Slavica Garonja je, u svojoj zaista iscrpnoj recenziji, govorila o svim značajnim zapažanjima u novom Anušićevom djelu.

- Motiv kolone nije slučajan u njegovom opusu, a mogao bi se nazvati i opsesivnim. Već od prve poetske proze visoke ekspresivnosti (“Hrist sa Drine”, 1996), preko brojnih varijacija (i valorizacija) ovog motiva u poeziji, sve do spomenute romaneskne teatralogije. Drugim rečima, kolona - reč visoke simboličke nosivosti i tragične simbolike u svekolikoj istoriji Srba, naročito sa teritorije Hrvatske i Bosne, ovde je srećno izabrana da ovaploti veliku temu avgustovskog egzodusa 1995. godine - u najekspresivnijoj dramskoj formi - monologu - navela je Garonja.

Osvrće se i na glavnog lika, Milicu, i na uspješnost prikaza čitavog iskustva stradanja u jednom liku.

- Fokusirana na iskaz sredovečne žene Milice, koja pripoveda svoje iskustvo o tim najintenzivnije proživljenim i najdramatičnijim danima od 4. avgusta 1995, sa vrlo srećno pronađenim (i rodnim) uglom posmatranja (što je u dosadašnjoj krajiškoj, ali i srpskoj  književnosti prava retkost), progovara, izuzetno sočnim i živopisnim narodnim (krajiškim) govorom, koji je najbitnije i određuje. Predstavnica je izgnanog naroda, sa svim tipskim i mentalitetskim odlikama i karakterizacijom: to je žena, iščupana iz svog vekovnog obitavališta, dvostruko asimilovana, koja sa mužem i decom i desetinama hiljada svojih sunarodnika za samo jedan dan napušta sav svoj život i vekovni život svojih predaka. Njen sabesednik koga je Anušić plastično osenčio je udvojeni lik koji može da  bude (koji nam se zapravo, takvim nameće) i obični savremenik, ili će pre biti današnji (ili budući) čitalac, današnji pozorišni gledalac, najzad - dodala je Garonja.

Iz recenzije Miroslava Todorovića

- Monodramom “Kolona” Anušić je srpskoj književnosti bogato podario, mirne duše i punog srca, možemo to napisati, novu srpsku Petriju rodom iz Krajine, junakinju u kojoj struji duh i dah i kuca srce hiljada i stotina hiljada njenih istoplemenkinja zapadno od Save, Dunava, Drine i Une. Kako juče, tako i danas, i ubuduće, nadamo se.  Anušićevu Milicu uvršćujemo u bliži rod Petrije  Dragoslava Mihailovića, objasnio je  Miroslav Todorović.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.