Aðõåîëîøêè ðàäîâè ó Ìåäíî¼ êîä Ìðêîè Ãðàäà

Глас Српске 26.05.2007 00:00

Ñâè íàëàçè è îòêðèà äî êî¼èõ ñìî äîøëè ó íåäâîñìèñëåíî óêàçó¼ó äà ñå ó ì¼åñòó Öðêâèøòà íàëàçèî ìàíàñòèð èç 15. âè¼åêà, ðåêàî àðõåîëîã äîöåíò äð Aëåêñàíäàð Ðàòêîâè

ÏÐÈÊAÇAÅ Ïåòðè Òîïè èç Ìåäíå êîä Ìðêîè Ãðàäà, äà ¼å ó ì¼åñòó Öðêâèøòå ïîòîíóî ìàíàñòèð ñâå ¼å áëèæå èñòèíè è ñòâàðíîñòè. Ïî åíî¼ âèçè¼è íà òîì ì¼åñòó ïðîíàåíå ñó ìîøòè òðî¼èöå ìîíàõà. Ñâå òî ïîòâðó¼ó îòêðèà äî êî¼èõ ñó ó ïðîòåêëèõ ì¼åñåö äàíà äîøëè àðõåîëîçè Çàâîäà çà çàøòèòó êóëòóðíî-èñòîðè¼ñêîã è ïðèðîäíîã íàñåà Ðåïóáëèêå Ñðïñêå. - Ñâè íàëàçè è îòêðèà äî êî¼èõ ñìî äîøëè íåäâîñìèñëåíî óêàçó¼ó äà ñå ó ì¼åñòó Öðêâèøòà íàëàçèî ìàíàñòèð èç 15. âè¼åêà. Ó ñâèì ñîíäàìà ãä¼å ñìî âðøèëè èñêîï ïðîíàåíè ñó îñòàöè êåðàìèêå èç ñðåäåã âè¼åêà. Ó ¼åäíî¼ ñìî ïðîíàøëè ÷àê 30 êîìàäà ñðåäîâ¼åêîâíå êåðàìèêå. Çàíèìèâî äà ñìî ó ¼åäíî¼ ñîíäè îòêðèëè äè¼åëîâå êåðàìèêå èç òóðñêå âëàäàâèíå - èñòàêàî ¼å àðõåîëîã äîöåíò äð Aëåêñàíäàð Ðàòêîâè. Ïðîíàåíî ¼å è ïåò óäñêèõ ñêåëåòà, îä ÷åãà ¼å ¼åäàí ñêåëåò ä¼åòåòà. - Îñòàöè óäñêèõ êîñòè¼ó ñó ïðîíàåíè íà äóáèíè îä 120 öåíòèìåòàðà, øòî îäãîâàðà äóáèíè êî¼à ¼å ïîçíàòà ó ïîçíî¼ ñðåäîâ¼åêîâíî¼ àðõåîëîãè¼è. Òî ¼å ¼åäíà âðñòà óêîïà êî¼à ñå ïðèì¼åèâàëà ó ñðåäåì âè¼åêó. Ó îâîì ñëó÷à¼ó ðàäè ñå î ãðîáîâèìà êî¼è ñó áèëè èõóìèðàíè èçìåó ñò¼åíîâèòîã ãëîìåðàòà. Ïîêî¼íèöè ñó ïðåìà òàäàøåì íà÷èíó ñàõðàíå áèëè ïîêðèâåíè äåáëîì äðâåòà, ÷è¼è ñó íåêè äè¼åëîâè äîáðî î÷óâàíè è íàêîí âèøå îä ïåò ñòîòèíà ãîäèíà - èñòàêàî ¼å Ðàòêîâè. Ðàòêîâè è àðõåîëîçè èç åãîâîã òèìà òâðäå äà ¼å âå óòâðåíî äà ñå íà ëîêàëèòåòó Öðêâèøòà ó ñðåäåì âè¼åêó íàëàçèî ìàíàñòèð è öðêâà. - Ïðåìà äîñàäàøèì íàëàçèìà óòâðäèëè ñìî äà ¼å öðêâà ãîð¼åëà. Íàèìå, ó ñâèì ñîíäàìà ãä¼å ñìî âðøèëè èñêîï íàåíå ñó âåëèêå êîëè÷èíå ãàðåæè è ïàåâèíå. Ïðîøèðååì ñîíäè äîè å ñå äî íîâèõ ïîäàòàêà êî¼è òðåáà äà äà¼ó îäãîâîð, äà ëè ¼å öðêâà ïîòîíóëà èëè ¼å ñêëèçíóëà ñà êîñèíå ó âåó äóáèíó - ðåêàî ¼å Ðàòêîâè. Êàêî ¼å íàãëàñèî Ðàòêîâè, äîñàäàøè àðõåîëîøêè íàëàçè óêàçàëè ñó äà å îñòàòêå öðêâå ìîðàòè äà òðàæå íà âåî¼ äóáèíè. Íà òî óêàçó¼ó äâà ïðîíàåíà îáðàåíà êàìåíà, àëè è ìíîãè äðóãè ïðåäìåòè. - Ñìèñàî íàðåäíèõ èñòðàæèâàà áèå òðàæåå îñòàòàêà öðêâå. Äà ñìî íà ïðàâîì ïóòó óâ¼åðèî íàñ ¼å è íà¼ñòàðè¼è ì¼åøòàíèí Ìåäíå 90-ãîäèøè Áîãäàí £åêîâè, êî¼è ñå ñ¼åà ëåãåíäè ïî êî¼èìà ¼å öðêâà ïîòîíóëà ó äóáèíó - èñòàêàî ¼å Ðàòêîâè. Ðàäîâè íà èñêîïó íàñòàâèå ñå êðà¼åì íàðåäíîã ì¼åñåöà ãä¼å ñå íåå îäâî¼åíî êîïàòè ïî ñîíäàìà íåãî íà âååì êîìïëåêñó. - Aðõåîëîøêè ðàäîâè òðà¼àå äóæå, ¼åð îâà¼ ëîêàëèòåò çàñëóæó¼å ïîñåáíó ïàæó. Íå ñàìî çáîã ïðîíàëàñêà êåðàìèêå, ñêåëåòà è ïîäçåìíîã õîäíèêà, íåãî çáîã èñòîðè¼ñêîã çíà÷à¼à îâîãà ïîäðó÷¼à è åãîâå âðè¼åäíîñòè çà ðàçâî¼ îâîãà êðà¼à - íàãëàñèî ¼å Ðàòêîâè. Íåäàâíî ñó àðõåîëîçè ïðîíàøëè ïîäçåìíè õîäíèê, ïðîëàç êî¼è âîäè äî öðêâåíå ðèçíèöå. - Îòêðèëè ñìî ïðîëàç ÷è¼å äèìåíçè¼å íèñìî óòâðäèëè. Ðè¼å÷ ¼å î õîäíèêó è ¼àñíî ¼å èç ïðâèõ íàëàçà äà ñå ïîäçåìíè ïðîëàç íàëàçè íà âåëèêî¼ äóáèíè è ó îâî¼ ôàçè èñòðàæèâàà íèñìî ìîãëè äà óòâðäèìî íà êî¼î¼ ñå äóáèíè íàëàçè è êî¼èõ ¼å äèìåíçè¼à - íàãëàñèî ¼å ïîçíàòè è ïðèçíàòè àðõåîëîã. Ìåóòèì, àðõåîëîçè ñó óòâðäèëè äà ñå ðàäè î ñòðîïíî¼ êîíñòðóêöè¼è õîäíèêà, ñà ïîñòàâåíèì êàìåíèì ïëî÷àìà. Íà íåêèì ì¼åñòèìà òåõíèêà ãðàåà ¼å çàìè¼ååíà î÷âðñëîì ãëèíîì è êàìåíîì, à ì¼åñòèìè÷íî ¼å óïîòðåáàâàí êàìåí êî¼è ¼å ïðåäñòàâàî ïðåãðàåíå äè¼åëîâå ñàìîã ñòðîïà. Ïîäçåìíè ïðîëàç íà âèøå ì¼åñòà ¼å çàòðïàí êàìååì ðàçëè÷èòèõ âåëè÷èíà, ¼åð ¼å ó ïðîòåêëèõ 500 ãîäèíà áèî íà óäàðó ðàçíèõ àðõèòåêòîíñêèõ ïîðåìåà¼à. - Ó ñâàêîì ñëó÷à¼ó õîäíèê å íàì áèòè âîäèà, êî¼à å íàñ îäâåñòè äî ¼åäíå ïîäçåìíå ïðîñòîðè¼å - ðèçíèöå - äîäàî ¼å Ðàòêîâè. Ïðåìà åãîâèì ðè¼å÷èìà ó îâî¼ ôàçè ðàäîâà àðõåîëîçè ñå íèñó ïîñåáíî áàâèëè îòêîïîì õîäíèêà, ¼åð áè èõ òè ïîñëîâè ìíîãî çàäðæàëè, à çàõòè¼åâà¼ó è äîäàòíó îïðåìó çà ñèãóðíå ðàäîâå. Ïðåäâèåíî ¼å äà ñå ðàäîâè íà îâîì ëîêàëèòåòó íàñòàâå ó äðóãî¼ ôàçè è çàõòè¼åâàå îáèìíè¼å àíãàæîâàå óäñòâà è ìåõàíèçàöè¼å. Ðåçóëòàòèìà àðõåîëîøêèõ ðàäîâà ó Ìåäíî¼ çàäîâîíà ¼å äèðåêòîðèöà Çàâîäà çà çàøòèòó êóëòóðíî-èñòîðè¼ñêîã íàñåà Ðåïóáëèêå Ñðïñêå Ñâ¼åòëàíà Øèåãîâè. - Ìè ó Çàâîäó ñìàòðàìî îâî, êàî è ö¼åëîêóïíà ïîäðó÷¼à îïøòèíà Ìðêîè Ãðàä è Øèïîâî íà¼äðàãîö¼åíè¼èì àðõåîëîøêèì ïîäðó÷¼åì ó Ðåïóáëèöè Ñðïñêî¼. Ïî íàøåì ìèøåó îâîì ïîäðó÷¼ó òðåáà äàòè ñòàòóñ "çàøòèåíîã ïå¼çàæà" - èñòàêëà ¼å Ñâ¼åòëàíà Øèåãîâè. Òåêñò è ôîòîãðàôè¼å Ñëîáîäàí ÄAÊÈ ÂÈÇÈ£A Ðàäîâèìà àðõåîëîãà íà ëîêàëèòåòó Öðêâèøòà ìíîãî ¼å ïîìîãëà ñâî¼îì âèçè¼îì Ïåòðà Òîïè, æåíà êî¼î¼ ñó ñå êàî ä¼åâî¼÷èöè ïðèêàçàëè ëèêîâè òðî¼èöå ìîíàõà Aâàêóìà, Ìàðäàðè¼à è Ñåðàôèìà, ÷è¼å ñó ìîøòè ïðîíàåíå ïî åíî¼ âèçè¼è 11. îêòîáðà ïðîøëå ãîäèíå. Î ñâîì óêàçàó îáàâè¼åñòèëà ¼å íàäëåæíîã âëàäèêó, ïîêàçàâøè ìó ì¼åñòî ãä¼å ñó ñàõðàåíè, ¼åð ñó êàæå òî îä å òðàæèëè ìîíàñè êàêî áè èõîâå êîñòè áèëå ïðîíàåíå è èñêîïàíå. - Êàäà ñìî ïî÷åëè ñà èñêîïîì ïðîñòîðà ãä¼å ñó ñå Ïåòðè óêàçàëè ìîíàñè, âëàäèêà Õðèçîñòîì ïîçâàî ¼å è ó è îíà ¼å ïðèñóñòâîâàëà ðàäîâèìà. Ïåòðà íàñ ¼å óïóòèëà äà îòêîïàìî äèî òåðåíà êîä ¼åäíîã áóêîâîã äðâåòà, ¼åð ñó ñå î¼ òó ïðèêàçèâàëè ìîíàñè. È íàêîí ñêèäàà íåêîëèêî ñëî¼åâà çåìèøòà ïðîíàåíå ñó ìîøòè ìîíàõà. Áèëå ñó ó äîáðîì ñòàó, çà ïåðèîä êîëèêî ñó äóãî áèëå ó çåìè . Èñêîïàíå ìîøòè ïðåíåñåíå ñó è ñì¼åøòåíå ó öðêâè Ðîåà ïðåñâåòå Áîãîðîäèöå ó Ìåäíó - èñïðè÷àî ¼å ñâåøòåíèê èç Ìåäíå Íèêîëà Ïåíî. ÊÐÑÒ Çàíèìèâî ¼å äà ¼å íåäàëåêî îä ì¼åñòà ãä¼å ñó ïðîíàåíå ìîøòè ìîíàõà ïðîíàåí êàìåíè êðñò. Ìàäà ¼å íàòïèñ èçáëè¼åäèî íà åìó ¼å óî÷èâà ãîäèíà 1711. Êðñò ¼å íà¼â¼åðîâàòíè¼å áèî ïîäèãíóò óáè¼åíèì ìîíàñèìà, àëè ¼å ñ ì¼åñòà ïîì¼åðåí. Íå çíà ñå êàäà è êàêî. Íà ì¼åñòó ãä¼å ñó èñêîïàíå ìîøòè ñàäà ¼å ïîñòàâåí äðâåíè êðñò.

Пратите нас на нашој Фејсбук и Инстаграм страници и Твитер налогу.